Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları da, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için yapılan yasal düzenlemeden faydalanabilirler mi?
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na bir ek madde olarak eklenen ve erken emeklilik hakkı kazanmış kişilerin emekli olabilmesini sağlayan bir yasadır.
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının EYT düzenlemesinden yararlanabilmesi durumu, kişinin sosyal güvenlik geçmişi ve diğer özel koşullarına bağlı olarak değişebilir.
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye'de sosyal güvenlik sistemine katkıda bulunmuşsa, yurt dışı borçlanması yapmış ise veya bu sürece etkileyen özel bir durumu varsa, EYT düzenlemesinden yararlanabilir.
Mavi kartlı gurbetçiler EYT'den faydalanabilirler mi?
Doğumla Türk vatandaşı olan ancak çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybeden ve mavi kart sahibi olan kişiler, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında emekli olabilirler. Bu durum, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakların saklı olduğunu ve kullanımının ilgili kanunlara tabi olduğunu belirtir.
Mavi kartlı gurbetçiler, EYT kapsamında emeklilik hakkını kazanabilmek için belirlenen şartları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu şartlar genellikle prim ödeme gün sayısı, prim ödeme durumu ve sigortalılık süresi gibi unsurları içerir. Bu şartları sağlayan mavi kart sahipleri, Türkiye'de Emeklilikte Yaşa Takılanlar Kanunu hükümleri çerçevesinde emeklilik haklarından faydalanabilirler.
EYT Kanunu kapsamında erken emekli olmak isteyen Türk vatandaşların sağlaması gereken şartlar nelerdir?
Prim Ödeme Gün Sayısı Şartı: EYT kanunu kapsamında erken emeklilik hakkı kazanmak için, sigortalının sigortalılık süresi boyunca en az erkekler için en az 25 yıl, kadınlar için en az 20 yıl prim ödemiş olması gerekmektedir. Bu süre aynı zamanda sigortalının sigortalı olarak çalıştığı dönemlerdir.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydının bulunması gerekmektedir.
Prim Ödeme Durumu Şartı: EYT kanunu kapsamında erken emeklilik hakkı kazanmak için, sigortalıların prim ödeme durumu da önemlidir. Sigortalının, sigortalılık süresi boyunca en az 5000 gün prim ödemiş olması gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen şartları karşılayan Türk vatandaşları, EYT Kanunu kapsamında erken emekli olabilirler.
Sonuç olarak, EYT Kanunu kapsamında erken emeklilik hakkı kazanmak için, sigortalıların belirli bir prim ödeme süresini tamamlamaları ve belirli bir prim ödeme durumunu karşılamaları gerekmektedir. Bu şartları sağlayan kişiler erken emeklilik hakkına sahip olabilirler.
EYT Kanunu çerçevesinde erken emekli olan bireylerin emekli maaşı hesaplaması nasıl yapılır?
Geleneksel emeklilik durumlarında olduğu gibi maaş hesaplamaları Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından gerçekleştirilir. EYT kapsamında emekli olan bireylerin emekli maaşı hesaplamasında kullanılan formül, geleneksel emeklilik durumlarında kullanılan formülle örtüşmektedir.
Emekli maaşı hesaplanırken şu unsurlar dikkate alınır:
Prim ödeme gün sayısı: Sigortalının çalışma hayatı boyunca ödediği prim gün sayısı, emekli maaşı hesaplamasında etkilidir. Yüksek prim ödeme gün sayısı, daha yüksek emekli maaşı anlamına gelir.
Bağlama oranı: Emekli maaşı hesaplanırken, sigortalının çalıştığı dönemlerde ödenen primlerin brüt ücret üzerinden belirlenen oranı olan "bağlama oranı" dikkate alınır. Bu oran, sigortalının çalışma hayatındaki ortalama brüt ücretine göre belirlenir.
Emekli aylığı hesaplama formülü: Emekli maaşı hesaplaması için kullanılan formül, sigortalının prim ödeme gün sayısına, bağlama oranına ve emeklilik yaşı gibi faktörlere göre belirlenir.
Türkiye'de sigorta girişi olmayan ve yurt dışında çalışan Türk vatandaşları, EYT kapsamında emekli olabilirler mi?
Evet, ancak bu durumda 2000 yılından önce yurt dışında iş girişi bulunan bireyler, yurt dışı borçlanması yaparak EYT kapsamında emekli olabilirler. Bu borçlanma için yazılı talep ve başvuru yapmak gerekmektedir.
Eğer Türkiye'nin sosyal güvenlik anlaşması bulunan bir ülkede çalışıyorlarsa, belirli şartları sağladıkları takdirde borçlanma yoluyla Türkiye sosyal güvenlik sistemi için prim ödeyerek EYT kapsamında emekli olabilirler. Ancak, her ülkenin kendi kuralları ve prosedürleri olduğu için detaylı inceleme gereklidir.
Bu kişilerin belirli şartları sağlamaları, söz konusu ülkede en az bir yıl prim ödemiş olmaları ve Türkiye'de EYT kapsamında emekli olabilmek için gerekli olan prim gün sayısını tamamlamaları gerekmektedir. Her durum özelinde ayrıntılı bir inceleme yapılmalıdır.
Vatandaşlar, uzman bir avukat aracılığıyla bulundukları ülkelerin sosyal güvenlik sistemleriyle Türkiye arasında yapılan anlaşmaları inceleyerek, borçlanma yoluyla Türkiye'deki sosyal güvenlik sistemi için prim ödeyerek EYT kapsamında emekli olma konusunda bilgi alabilirler.
EYT ile ilgili başvuru işlemleri ve başvuru süreciyle ilgili hukuki hizmet almak için www.turkiyehukuku.com sitemizdeki iletişim bilgilerimizden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Comments